Over Tina, big bang, burnout en hoop

Recentelijk las ik het boek “Van Big Bang tot Burn-out, het grote verhaal over stress” van Nederlands psychiater Witte Hoogendijk en Wilma de Rek (chef boeken bij De Volkskrant). Niet zomaar het eerste beste boek over stress: wat ik bijzonder vond was het (enorme) tijdsperspectief waarmee beide auteurs naar de evolutie van het thema stress kijken. 

Stress is inderdaad de motor achter de evolutie en zonder stress zouden we niet bestaan. Elke nieuwe generatie zag het daglicht met een aantal nieuwe mutaties waardoor we beter aangepast waren aan de veranderende omgeving.

Wij zijn het met beide auteurs eens dat de druk alsmaar toeneemt en dat ons brein achteroploopt: de moderne wereld brengt automatisch een aantal stressoren met zich mee en al deze stressoren vragen om een reactie en net daar gaat het mis. Dit probleem van overload is niet nieuw natuurlijk. Ook onze voorouders beschouwden hun omgeving als veeleisend maar we kunnen wel stellen dat het er niet op betert en dat niets erop wijst dat er snel een ommekeer zal komen. In de tijd tussen de Big Bang en nu gingen we 99,9% van de tijd dat we hier op deze aarde rondliepen uitstekend om met de stressoren van onze omgeving, maar nu kraakt ons stress-systeem in zijn voegen. Het probleem raakt iedereen (al wordt niet iedereen er ziek van). 

We kunnen inderdaad spreken van een evolutionaire mismatch: we zijn uitgerust met een prachtig stel hersenen, doch door de gierende cortisol door onze aderen vallen we veel meer dan we wensen terug in een vroegere versie van onze soort: instinctief en emotioneel. En we waren de laatste paar miljoen jaren zo goed op weg!

Ook Belgisch psychiater, hoogleraar en auteur Dirk De Wachter spreekt regelmatig over dit thema en gebruikt de metafoor van een speedboot: de speedboot van de samenleving die alsmaar sneller en sneller gaat en waar méér en méér mensen vanaf vallen (om opgeraapt worden door de bootjes van de mentale zorgverlening). Grappig dat hij de boot een naam geeft: Tina, van There is No Alternative.

Maar is dit zo? Is er echt geen alternatief? 

Misschien kan de boot wel wat vertragen? Zo nemen we in onze workshops en coaching wel echte bereidheid waar om als bedrijf of als team meer te kiezen (“we kunnen niet alles meer blijven doen, we moeten kiezen en dat super goed doen”) of meer recuperatie in te bouwen door bijvoorbeeld geen meetings meer in te plannen na17u of tijdens de lunch, door meetings in te korten zodat back-to-back meetings niet meer de norm zijn.

Een ander alternatief is om de mensen te helpen om mee te leunen met de snelheid van de boot, om in de trapeze weerstand te bieden aan de krachtige wind en daar zelfs van te genieten en sterker door te worden. Met andere woorden, door hun adaptiviteit te versterken. Niet verwonderlijk is adaptiviteit de laatste jaren in de meeste onderzoeken met stip opgeklommen naar de top 3 van de competenties die het meest waardevol zijn. Niet verwonderlijk want het kan zo ook niet verder. De kost van de groep mensen die uit de boot vallen (om even de beeldspraak van Dirk De Wachter te gebruiken) wordt gigantisch hoog. Tel daarbij het feit dat een groot deel van de werknemers zich de volgende 10 jaar zal moeten omscholen naar jobs die nu nog niet bestaan, dan is het niet verwonderlijk dat we gaan zoeken naar manieren om beter met veranderingen om te gaan. Als individu, als team en als organisatie.

Maar vooraleer we iets echt kunnen verbeteren, moeten we het kunnen in kaart brengen. Het AQai assessment is gebaseerd op tal van wetenschappelijke studies en in samenspraak met professor Dr. Nicolas Deuschel van de universiteit van Madrid tot stand gekomen. Het fundament van dit assessment is de adaptioptic table: 15 input variabelen die bijdragen tot de adaptiviteit van een individu (AQme) of team (AQteam). Deze 15 voeden dan weer enkele voorspellende indexen, zoals de Change Readiness Index (CRI) en de Reskill Index (RSI).

We zijn ervan overtuigd dat de informatie die we uit dit assessment halen slechts een deel van de puzzel zijn: vele andere factoren spelen in op een persoon en/of organisatie maar om de toekomstige veranderingen beter aan te kunnen zijn het wel parameters die de moeite waard zijn om onder de loep te nemen. 

In onze workshops leggen we verbanden tussen de verschillende componenten maar ook met strategische business resultaten, zoals innovatie, leercultuur, retentie van personeel, productiviteit, enz.

Wij zijn er dus van overtuigd dat de onze soort niet noodzakelijk afglijdt van Homo Sapiens tot Homo Toedeledocus (zoals Witte Hoogendijk en Wilma de Rek het nogal dramatisch weergeven) en dat we het aantal mensen dat uit de boot valt drastisch kunnen verminderen. 

Met onze aanpak, in samenwerking met de oprichters (Ross Thornley en Mike Raven) en onze internationale collega’s van AQai, willen we dus bijdragen aan de duurzame inzetbaarheid én de mentale gezondheid van iedereen en we willen hierbij niemand achterlaten!

Meer informatie over onze aanpak: www.adaptieveintelligentie.be

Meer informatie over het AQ assessment: https://www.adaptieveintelligentie.be/assessment