Over kwetsbaarheid, veerkracht, adaptiviteit en imperfectie.
Toen ik eind deze zomer alles inpakte om van de stille Kempen naar de kust te verhuizen, werd ik, zoals iedereen in zo’n situatie, geconfronteerd met enkele cruciale vragen.
Wat is er belangrijk genoeg om mee te nemen?
Wat heeft écht waarde in mijn leven?
Wat neem ik mee en wat laat ik los?
Eén voor één werden onze spullen vastgenomen en vele zaken kregen al snel een andere bestemming. Maar tot mijn grote verbazing, of niet, waren mijn creatieve werken topprioriteit om mee te verhuizen én om met héél veel zorg in te pakken. Dat op zich was een bijzondere bewustwording en heeft me doen beseffen hoe belangrijk mijn creativiteit is om in balans in het leven te staan. Mijn tijd in mijn atelier of in de academie is een tijd van stilstaan, voelen en luisteren, van opnieuw een beginnner zijn, van genieten van een warm nest. De werken die daaruit voortvloeien, hoe eenvoudig en onbelangrijk ook, hebben voor mij een grote persoonlijke waarde.
Toen we deze dozen naar de auto droegen, ging de bodem onder één doos uit en vielen al die werken in scherven op de oprit. Na één enkel moment van schok, besloot ik meteen het relatieve van de situatie in te zien en raapte ik alle scherven, tot in de kleinste details, op. Géén haar op mijn hoofd twijfelde eraan dat ik hier verder iets mee zou doen, maar ik had nog geen idee wat dit zou zijn.
Bij het uitpakken kwam op het juiste moment het juiste boek tevoorschijn. “De Japanse manier” van Erin Niimi Longhurst licht tal van prachtige thema’s zoals ikigai, wabi sabi, shinrin yoku toe maar ook Kintsugi. Kintsugi (letterlijk: gouden verbinding) leert ons schoonheid vinden in imperfectie. In het oude Japan werden gebroken voorwerpen niet meteen weggegooid maar met goudhars én veel zorg hersteld. Dus eerder dan dat een object wordt weggegooid of wordt betreurd vanwege zijn tekortkomingen, wordt het hersteld en alzo waardevoller dan ooit. Dit moedigt ons aan tot meer respectvol consumeren en bewuster bezitten maar het concept van Kintsugi is natuurlijk niet alleen toepasbaar op spullen. Een Japanse spreuk vat dit heel mooi samen: Chousho wa tansho:
Onze krachten zijn onze zwakheden.
Vaak stoppen we ons weg en creëren we een perfect, bij ons imago passend, pantser. Maar vooral de tegenspoed in ons leven maakt ons wie we écht zijn. Net zoals we het bittere nodig hebben om het zoete te kunnen proeven, zijn de moeilijke omstandigheden, de littekens die we oplopen, een wezenlijk deel van onszelf en mogen deze ook omarmd worden. Littekens mogen er zijn en moeten niet worden weggestopt.
Eens verhuisd en de noodzakelijke zaken op hun plek, stond daar nog de doos met de scherven. In mijn nieuwe plek heb ik met heel veel zorg en geduld alle puzzelstukjes opgeraakt en met zorg terug in elkaar gezet. De tijd die ik hieraan besteedde was heel bijzonder zinvol en had iets meditatief. Ik werd helemaal in het hier en nu getrokken en genoot van elk stukje dat terug zijn buurman vond. Ik was op mijn nieuwe plek, met mijn sterktes en mijn zwaktes en het was OK.
Niets is ooit echt gebroken.
Rudi Francken, 18 november 2021